W przypadku, gdy sąd udzieli skazanemu zgody na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego na skazanym ciążą określone obowiązki.
Już toku postępowania sądowego zostanie sprawdzone czy w lokalu, w którym przebywa skazany, są techniczne możliwości do instalacji środków umożliwiających kontrolę miejsca przebywania skazanego w określonych dniach tygodnia i godzinach. Następnie w postanowieniu o udzieleniu zgody Sąd określa miejsce, czas, rodzaj lub sposób wykonywania nałożonych obowiązków oraz rodzaj podlegających zainstalowaniu środków technicznych oraz wyznacza termin i określa sposób zgłoszenia przez skazanego podmiotowi dozorującemu gotowości do zainstalowania rejestratora stacjonarnego lub przenośnego lub nadajnika (art. 43lh k.k.w.).
W terminie określonym przez sąd w postanowieniu, skazany ma obowiązek zgłosić podmiotowi dozorującemu gotowość do instalacji środków technicznych. Jest to pierwszy obowiązek skazanego. Wówczas podmiot dozorujący dokonuje niezwłocznej rejestracji zgłoszenia. Nie wywiązanie się skazanego z tego obowiązku spowoduje, że podmiot dozorujący zawiadomi o tym fakcie sądowego kuratora zawodowego oraz sąd, co może być podstawą do odwołania zgody na odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego (art. 43m k.kw.).
W art. 43n k.k.w. zostały określone pozostałe obowiązki skazanego. Zgodnie z rzeczonym przepisem skazany wobec którego wykonywany jest dozór elektroniczny, ma obowiązek:
nieprzerwanie nosić nadajnik;
dbać o powierzone mu środki techniczne, w tym zwłaszcza chronić je przed utratą, zniszczeniem, uszkodzeniem lub uczynieniem niezdatnymi do użytku, oraz zapewniać ich stałe zasilanie energią elektryczną;
udostępniać podmiotowi dozorującemu powierzone środki techniczne do kontroli, naprawy lub wymiany na każde żądanie tego podmiotu, w tym również umożliwiając pracownikom tego podmiotu wejście do pomieszczeń, w których skazany przebywa, lub na nieruchomość stanowiącą jego własność lub będącą w jego zarządzie;
udzielać prezesowi sądu lub upoważnionemu sędziemu, sądowemu kuratorowi zawodowemu, podmiotowi dozorującemu i podmiotowi prowadzącemu centralę monitorowania, wyjaśnień dotyczących przebiegu odbywania kary i wykonywania nałożonych obowiązków oraz stawiać się na wezwania sędziego i kuratora;
pozostawać we wskazanym przez sąd miejscu w wyznaczonym czasie;
odbierać połączenia przychodzące do rejestratora stacjonarnego;
umożliwiać sądowemu kuratorowi zawodowemu wejście do mieszkania lub na nieruchomość, gdzie zainstalowano rejestrator;
udzielać osobom upoważnionym, na ich żądanie, wyjaśnień również przy użyciu rejestratora stacjonarnego.
Z kolei skazany, wobec którego wykonywany jest dozór mobilny lub zbliżeniowy, ma ponadto obowiązek:
nieprzerwanie nosić rejestrator przenośny;
odbierać połączenia przychodzące do rejestratora przenośnego;
udzielać osobom upoważnionym, na ich żądanie, wyjaśnień również przy użyciu rejestratora przenośnego.
Wskazać również należy, iż Sąd penitencjarny określa przedziały czasu w ciągu doby i w poszczególnych dniach tygodnia, w których skazany ma prawo się oddalić z miejsca stałego pobytu lub innego wskazanego miejsca na okres nieprzekraczający 12 godzin dziennie, w szczególności w celu: świadczenia pracy; wykonywania praktyk religijnych lub korzystania z posług religijnych; sprawowania opieki nad osobą małoletnią, osobą niedołężną lub chorą; kształcenia i samokształcenia oraz wykonywania twórczości własnej; korzystania z urządzeń lub zajęć kulturalno-oświatowych i sportowych; komunikowania się z obrońcą, pełnomocnikiem oraz wybranym przez siebie przedstawicielem, komunikowania się z podmiotami współdziałającymi w wykonywaniu orzeczeń sądowych, utrzymywania więzi z rodziną lub innymi bliskimi osobami; korzystania z opieki medycznej lub udziału w terapii; dokonania niezbędnych zakupów (art. 43na k.k.w.).
W przypadkach szczególnie ważnych dla skazanego, uzasadnionych względami zdrowotnymi, rodzinnymi lub osobistymi, sądowy kurator zawodowy może zezwolić skazanemu na opuszczenie miejsca wykonywania dozoru stacjonarnego na okres nieprzekraczający jednorazowo 7 dni, w miarę potrzeby w asyście osoby najbliższej lub osoby godnej zaufania, niezwłocznie informując o tym prezesa sądu, upoważnionego sędziego lub sędziego penitencjarnego i wprowadzając tę informację do systemu komunikacyjno-monitorującego. Zezwolenie może być cofnięte, jeżeli po jego udzieleniu pojawiły się informacje lub okoliczności uzasadniające obawę, że skazany w okresie zezwolenia może naruszyć porządek prawny (art. 43p § 1 i 2 k.k.w.).
Źródła:
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks Karny Wykonawczy ( Dz.U. 2021.0.53 t.j.)
