Mieszkanie w lokalu komunalnym nie zawsze może być przyjemne, zwłaszcza gdy inny lokator, sąsiad, albo osoba wspólnie z nami zamieszkująca utrudnia to zamieszkiwanie. Wybrnąć z tej niezręcznej sytuacji możemy poprzez wytoczenie sprawy o eksmisję.
[Ochrona praw lokatorów] Zasady i formy ochrony praw lokatorów, zamieszkujących w lokalach wchodzących w skład gminnego zasobu mieszkaniowego, zostały określone w ustawie z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. Dla potrzeb tej ustawy przez lokatora rozumie się najemcę lokalu lub osobę używającą lokal na podstawie innego tytułu prawnego niż prawo własności; a przez współlokatora – lokatora, któremu przysługuje tytuł prawny do używania lokalu wspólnie z innym lokatorem (art. 2 ustawy o ochronie praw lokatorów).
[Przesłanki eksmisji] Orzeczenie eksmisji, czyli nakazania opuszczenia i opróżnienia ze swoich rzeczy lokalu mieszkalnego, jest możliwe w stosunku do lokatora, który w sposób rażący lub uporczywy wykracza przeciwko ustalonemu porządkowi domowemu, czyniąc uciążliwym korzystanie z innych lokali w budynku. Przesłanki te mogą zostać spełnione jeśli dana osoba wszczyna awantury, zakłóca ciszę nocną, jest agresywna w stosunku do innych osób korzystających z budynku, dopuszcza się aktów przemocy wobec domowników. Eksmitować można nie tylko osobę dla nas obcą, ale również można żądać eksmisji małżonka, rozwiedzionego małżonka lub innego współlokatora tego samego lokalu, jeżeli ten swoim rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie (art. 13 ustawy o ochronie praw lokatorów).
[Podmioty uprawnione] W przypadku, gdy lokator nie opuści dobrowolnie swojego mieszkania, „usunąć” go można jedynie na podstawie prawomocnego wyroku sądu. Takie ukształtowanie przepisów ma na celu ochronę lokatora przed nieuprawnioną eksmisją z mieszkania i samowolnym próbom wyrzucenia kogoś na siłę. Osobą uprawnioną do wystosowania powództwa o eksmisję jest przede wszystkim właściciel (w przypadku lokali komunalnych będzie to gmina), a ponadto lokator wspólnie zamieszkujący z „problematycznym lokatorem” (współlokator) oraz inny lokator lub właściciel innego lokalu w tym budynku. Współlokator może również żądać o nakazanie przez sąd eksmisji małżonka, rozwiedzionego małżonka lub innego współlokatora tego samego lokalu, jeżeli ten swoim rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie. (art. 13 ustawy o ochronie praw lokatorów).
[Lokal zastępczy] O tym, czy eksmitowany lokator otrzyma lokal zastępczy orzeka sąd w wyroku nakazującym opróżnienie lokalu Obowiązek zapewnienia lokalu socjalnego ciąży na gminie właściwej ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego opróżnieniu. Sąd orzekając o uprawnieniu do lokalu zastępczego bierze pod uwagę dotychczasowy sposób korzystania z lokalu oraz szczególną sytuację materialną i rodzinną. Natomiast jeżeli eksmisja dokonywana jest przyczyn opisanych powyżej wówczas może orzec o braku uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego.
Orzekając o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego, sąd nakazuje wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu do czasu złożenia przez gminę oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego (art. 14 ustawy o ochronie praw lokatorów).
[Okres ochronny] Warto również pamiętać, że wyroków sądowych nakazujących opróżnienie lokalu nie wykonuje się w okresie od 1 listopada do 31 marca roku następnego włącznie, jeżeli osobie eksmitowanej nie wskazano lokalu, do którego ma nastąpić przekwaterowanie (art. 16 ustawy o ochronie praw lokatorów). Uregulowania tego nie stosuje się jednak, gdy powodem opróżnienia lokalu jest stosowanie przemocy w rodzinie lub wykraczanie w sposób rażący lub uporczywy przeciwko porządkowi domowemu, albo niewłaściwe zachowanie czyniące uciążliwym korzystanie z innych lokali w budynku albo gdy zajęcie lokalu nastąpiło bez tytułu prawnego (art. 17 ustawy o ochronie praw lokatorów).
[Opłaty] Pozew o nakazanie opuszczenia i opróżnienia ze swoich rzeczy lokalu mieszkalnego podlega opłacie stałej w wysokości 200 zł (art. 27 pkt. 11 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych). Jeśli sąd uzna nasze żądanie za zasadne i wyeksmituje problematycznego lokatora opłata ta zostanie nam zwrócona (art. 98 par. 1 Kodeksu postępowania cywilnego).
Źródła:
Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego ( Dz.U. 2001 nr 71 poz. 733),
Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. 2005 nr 167 poz. 1398),
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296).
